Leonberger, znany również jako złotorudy olbrzym, to rasa, która chętnie korzysta z pływania, ale nie wymaga wielogodzinnych biegów. Dlatego też właściciel tej rasy nie musi być osobą o wyjątkowo wysokiej aktywności fizycznej. Leonberger to pies o zrównoważonym charakterze, charakteryzujący się spokojnym usposobieniem, pewnością siebie oraz pewną dozą uporu, ale przede wszystkim jest przyjazny wobec swoich domowników.
Białe Owczarki Szwajcarskie wywodzą się od Owczarków Niemieckich, gdzie pierwotnie rejestrowano także białe osobniki z genem recesywnym wpływającym na kolor sierści. Historia tej rasy jest długa i ciekawa. Współczesny wzorzec rasy traktuje białe umaszczenie jako dyskwalifikujące, co jest wynikiem historycznych kontrowersji i błędnych przekonań.
Warto podkreślić, że cechy recesywne są trudne do wyeliminowania, co sprawia, że nadal można znaleźć białe szczenięta w miotach Owczarków Niemieckich. W przeszłości niektóre z tych szczeniąt były usuwane lub rozdawane bez dokumentacji. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie powstały niezależne kluby hodowców, specjalizujące się w Białych Owczarkach i prowadzące hodowlę niezależnie od "normalnych" Owczarków Niemieckich.
W Ameryce rasa nadal jest znana jako "Biały Owczarek Niemiecki" lub po prostu "Biały Owczarek". Psy te zdobyły popularność w Europie, co spowodowało sprowadzanie ich na Stary Kontynent i rejestrację w klubach amerykańskich lub europejskich, nie związanych z FCI.
W Europie rasa została nazwana "Biały Owczarek Amerykańsko-Kanadyjski". W 2002 roku FCI uznała tę rasę na wniosek Szwajcarii, co doprowadziło do nadania jej nowej nazwy: "Biały Owczarek Szwajcarski". To wywołało pewne zamieszanie i trudności z rejestracją psów, ponieważ rodowody wielu niezależnych klubów nie są uznawane przez FCI, a psom z Ameryki figurującym pod inną nazwą rasy odmawia się rejestracji.
Leonberger to rasa psa, która wykazuje odporność na różne warunki atmosferyczne. Doskonale radzi sobie w niskich temperaturach, ale ważne jest zapewnienie mu odpowiedniego cienia i dostępu do świeżej wody w czasie upalnych dni. Latem długie spacery najlepiej planować na wczesny poranek lub późny wieczór, aby uniknąć narażania go na wilgoć i ciepło, co może negatywnie wpłynąć na jego zdrowie, zwłaszcza podczas wiosennych roztopów.
Leonberger ma pewne predyspozycje do problemów zdrowotnych, takich jak rozszerzenie i skręt żołądka, a także dysplazja stawów biodrowych i łokciowych. Choć w Polsce nie ma obowiązkowych przesiewowych badań stawów w kontekście uzyskania uprawnień hodowlanych, wielu hodowców i właścicieli przeprowadza takie testy. Dlatego warto wybierać szczenięta pochodzące od zdrowych rodziców.
W przypadku leonbergerów czasami występuje kardiomiopatia rozstrzeniowa, która prowadzi do poszerzenia lewej lub obydwu komór serca, co może skutkować osłabieniem kurczliwości serca i niewystarczającym zaopatrzeniem organizmu w krew. Leonberger może także być narażony na inne schorzenia, takie jak osteosarcoma (nowotwór tkanki kostnej), polineuropatia (zespół uszkodzenia nerwów obwodowych), OCD (odwarstwiająca martwica chrzęstno-kostna) oraz u młodych szczeniąt młodzieńcze zapalenie kości (enostoza).
W przypadku leonbergerów mogą występować również problemy z tarczycą, zarówno niedoczynność, jak i nadczynność. Schorzenia oczu, takie jak postępujący zanik siatkówki (PRA), katarakta i wady ustawienia powiek (ektropium i entropium), są także obserwowane w tej rasie.
Początkowo leonbergerowie byli używani jako stróże, konie ciągnące wozy z towarem, a nawet do pilnowania i wypasu stad. Z biegiem czasu stali się również cenionymi psami towarzyskimi na dworach arystokratów. Dziś leonberger to przede wszystkim pies rodziny, zachowujący wszystkie cechy dobrego stróża. Odznacza się doskonałym węchem, dlatego świetnie sprawdza się na kursach tropienia. W niektórych krajach leonbergery uczestniczą w szkoleniach ratownictwa wodnego i lawinowego.
obficie linieje, co wymaga regularnej pielęgnacji sierści
wnosi do domu dużo piasku i błota z powodu swojego futra
bywa uparty
Wymaga odpowiedniej socjalizacji
jest lojalny i oddany rodzinie
wykazuje łagodność wobec ludzi
inteligentny
chętnie się uczy i współpracuje z przewodnikiem
sprawdza się doskonale w roli stróża
dobrze dogaduje się z dziećmi oraz toleruje inne psy i zwierzęta domowe
Leonberger to rasa o umiarkowanym temperamentcie, charakteryzująca się odwagą i spokojem w trudnych sytuacjach. Niemniej jednak, czasem można natknąć się na osobniki tej rasy, które wykazują cechy lękliwości lub agresji, co stanowi istotną wadę charakteru. W stosunku do ludzi, leonberger jest niezwykle oddany i lojalny, a jego zdolność do nawiązywania kontaktu jest imponująca. Ta ogromna przywiązanie do właściciela sprawia, że chętnie towarzyszy mu w codziennych aktywnościach.
Pies leonberger doskonale dogaduje się z dziećmi, jest opiekuńczy i wyrozumiały. Jednak ze względu na swoje duże rozmiary, zawsze należy go nadzorować w obecności małych dzieci, aby przypadkowo ich nie przewrócił. Pomimo swojej siły, nie jest zalecane zostawianie go samemu z małymi dziećmi.
Leonberger jest czujny i spostrzegawczy, dlatego doskonale sprawdza się jako skuteczny, ale mało hałaśliwy pies stróżujący. Nie wykazuje nerwowego zachowania wobec ogrodzenia, jak to ma miejsce w przypadku niektórych innych ras, raczej skupia się na obserwowaniu otoczenia i reaguje, kiedy zachodzi potrzeba. Znajomych serdecznie wita, podczas gdy wobec obcych może być początkowo nieco zdystansowany, jednak akceptuje ich, jeśli są mile widziani przez domowników.
Leonberger jest tolerancyjny wobec innych psów, choć jego zachowanie może być w dużej mierze wynikiem wcześniejszych doświadczeń z innymi psami. Samce tej rasy czasem wykazują agresję wobec obcych osobników tej samej płci. W swoim własnym stadzie zazwyczaj żyją zgodnie, chociaż konflikty mogą wystąpić między jednostkami o równie mocnych charakterach.
Mimo swoich znaczących rozmiarów, leonberger jest psem aktywnym. Zainspirowany dziedzictwem nowofundlanda, uwielbia pływanie, więc należy zapewnić mu tę możliwość. Ważne są także regularne spacery. Należy jednak pamiętać, że nie jest to pies wyczynowy i nie nadaje się do towarzystwa podczas wielogodzinnych przejażdżek na rowerze. Zdecydowanie bardziej odpowiedni jest spacer na nogach.
Złotorudy olbrzym potrzebuje przestrzeni, dlatego najlepiej jest, gdy mieszka w domu z ogrodem. Jednak nie jest to pies, który powinien być trzymany w kojcu, ponieważ jest wyjątkowo wrażliwy, a izolacja od członków rodziny jest dla niego karą.
Leonberger jest inteligentny, ma dobrą pamięć i chętnie współpracuje z właścicielem, jeśli jest odpowiednio zmotywowany. Niemniej jednak, nie można spodziewać się natychmiastowych postępów, ponieważ choć uczy się szybciej niż niektóre inne olbrzymy, bywa uparty i skłonny do wykonywania tylko tego, na co ma akurat ochotę. Ze względu na swoje duże rozmiary, ważne jest, aby leonberger poznał podstawowe zasady posłuszeństwa. Wymaga to konsekwencji, cierpliwości i systematyczności. Nagrody i pochwały stanowią skuteczną zachętę do nauki, podczas gdy surowe traktowanie może zaszkodzić związkowi z psem i utrudnić zdobywanie jego współpracy.
Szczenięta leonbergera wymagają łagodnego wychowania, ale nie należy pozwalać im na wszystko. Ważna jest wczesna socjalizacja, która polega na wprowadzaniu ich w różne sytuacje, pozwalając im nawiązywać kontakty z nowymi ludźmi i innymi psami. W okresie najszybszego wzrostu zaleca się ograniczenie intensywnych zabaw z dorosłymi psiakami, aby uniknąć ewentualnych problemów z rozwojem zgryzu podczas wymiany zębów.
Leonberger nie jest wymagający w kwestii wychowania, dlatego nawet osoba bez doświadczenia w hodowli psów może być jego właścicielem. Doskonale nadaje się dla rodzin o średniej aktywności, które cenią sobie czas spędzony na świeżym powietrzu. Jednak nie jest odpowiedni dla osób, które chcą mieć jedynie stróża dla ogrodu.
Podczas wyprowadzania leonbergera na spacery zaleca się używanie mocnej obroży (skórzanej lub z taśmy) lub dobrze dopasowanych szelek typu "guard", a także solidnej smyczy o długości minimum 3 metrów. Ponieważ leonbergerowie czasem lubią tropić ślady dzikiej zwierzyny, ważne jest, aby zapewnić im odpowiednie zabezpieczenie podczas spacerów poza miastem. W przypadku braku pewności, czy pies da się odwołać, zawsze lepiej trzymać go na smyczy. Długa linka treningowa jest przydatna dla psa, aby zapewnić mu bezpieczeństwo i swobodę podczas długich spacerów.
Jeśli chodzi o zabawki, leonbergerom najlepiej odpowiadają duże i wytrzymałe przedmioty, takie jak piłki, pluszowe maskotki, sznury oraz naturalne gryzaki, takie jak wędzone uszy czy ścięgna. Jeśli jest konieczność stosowania kagańca, należy zadbać o to, aby był on fizjologiczny i umożliwiał zwierzęciu swobodne oddychanie.